Zaburzenia erekcji, zwane również dysfunkcją erekcyjną (ED), to niemożność uzyskania lub utrzymania wzwodu wystarczającego do odbycia zadowalającego stosunku płciowego. Problem ten dotyczy sytuacji, gdy trudności występują przez co najmniej 3 miesiące i dotyczą większości prób aktywności seksualnej.
Mechanizm powstawania erekcji jest procesem złożonym, angażującym układ nerwowy, krwionośny oraz hormonalny. Podczas pobudzenia seksualnego dochodzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych w prąciu, co powoduje napływ krwi do ciał jamistych i powstanie wzwodu. Każde zakłócenie w tym procesie może prowadzić do problemów z erekcją.
Według badań epidemiologicznych, zaburzenia erekcji dotykają około 20-30% polskich mężczyzn, przy czym częstość występowania wzrasta z wiekiem. Problem ten znacząco wpływa na jakość życia, obniżając samoocenę i pewność siebie. Może również negatywnie oddziaływać na relacje partnerskie, prowadząc do problemów komunikacyjnych i spadku bliskości w związku.
Większość przypadków zaburzeń erekcji ma podłoże organiczne. Choroby sercowo-naczyniowe stanowią jedną z głównych przyczyn, ponieważ erekcja zależy od prawidłowego przepływu krwi. Miażdżyca naczyń może ograniczać dopływ krwi do prącia, utrudniając uzyskanie wzwodu.
Cukrzyca to kolejny istotny czynnik ryzyka, który uszkadza nerwy i naczynia krwionośne odpowiedzialne za mechanizm erekcji. Nadciśnienie oraz związane z nim leczenie również mogą wpływać na funkcje seksualne. Otyłość przyczynia się do zaburzeń przez wpływ na układ hormonalny i krążenie.
Czynniki psychiczne odgrywają znaczącą rolę w powstawaniu zaburzeń erekcji. Przewlekły stres i lęk przed niepowodzeniem seksualnym mogą tworzyć błędne koło, pogłębiając problem. Depresja wpływa na libido i ogólną motywację do aktywności seksualnej.
W Polsce dostępnych jest kilka grup leków skutecznie pomagających w leczeniu zaburzeń erekcji. Najczęściej stosowaną kategorią są inhibitory fosfodiesterazy typu 5 (PDE5), które charakteryzują się wysoką skutecznością i względnie dobrą tolerancją.
Główne substancje czynne z tej grupy to:
Leki te działają poprzez hamowanie enzymu fosfodiesterazy typu 5, co prowadzi do zwiększenia przepływu krwi w naczyniach krwionośnych prącia. Efektem jest ułatwienie uzyskania i utrzymania erekcji podczas pobudzenia seksualnego.
Poszczególne leki różnią się czasem działania - sildenafil i wardenafil działają 4-6 godzin, podczas gdy tadalafil może być skuteczny przez 24-36 godzin. Avanafil charakteryzuje się najszybszym początkiem działania.
Większość leków na potencję wymaga recepty lekarskiej. Dostępne są jednak niektóre preparaty o niższych dawkach, które można nabyć bez recepty po konsultacji z farmaceutą.
Erekcja to skomplikowany proces angażujący układ nerwowy, naczyniowy i hormonalny. Podczas pobudzenia seksualnego dochodzi do uwolnienia mediatorów chemicznych w tkance gąbczastej prącia, co inicjuje kaskadę reakcji biochemicznych.
Kluczową rolę odgrywa tlenek azotu (NO), który stymuluje produkcję cyklicznego GMP (cGMP). Ta substancja powoduje rozluźnienie mięśni gładkich naczyń krwionośnych i zwiększenie przepływu krwi do prącia.
Inhibitory PDE5 blokują enzym odpowiedzialny za rozkład cGMP, przedłużając tym samym jego działanie. Dzięki temu naczynia krwionośne pozostają rozszerzone przez dłuższy czas, ułatwiając uzyskanie i utrzymanie erekcji.
Czas rozpoczęcia działania wynosi od 15 minut (avanafil) do 60 minut (tadalafil). Na skuteczność wpływają czynniki takie jak posiłek, alkohol, stres i ogólny stan zdrowia pacjenta.
Leki na zaburzenia erekcji nie mogą być stosowane przez wszystkich mężczyzn. Istnieją określone sytuacje, w których ich użycie jest kategorycznie zabronione ze względów bezpieczeństwa. Do przeciwwskazań bezwzględnych należy jednoczesne przyjmowanie azotanów używanych w leczeniu choroby wieńcowej, ciężka niewydolność serca oraz niedawny zawał serca lub udar mózgu (w okresie ostatnich 6 miesięcy).
Najczęstsze działania niepożądane obejmują bóle głowy, zaczerwienienie twarzy, zaburzenia żołądkowe oraz przejściowe zaburzenia widzenia. Większość z tych objawów ma charakter łagodny i przemijający.
Przed rozpoczęciem terapii należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, szczególnie na nadciśnienie, choroby serca oraz antybiotykach. Ważne jest również unikanie alkoholu, który może nasilać działania niepożądane.
Konsultacja urologiczna jest wskazana, gdy problemy z erekcją utrzymują się dłużej niż 3 miesiące lub gdy towarzyszą im inne objawy, takie jak zmniejszenie libido, problemy z oddawaniem moczu czy ból w okolicy krocza.
Przed wizytą warto przygotować listę wszystkich przyjmowanych leków oraz notatki dotyczące częstotliwości i charakteru problemów. Lekarz może zlecić podstawowe badania diagnostyczne, w tym morfologię krwi, poziom glukozy, cholesterolu oraz hormony.
W przypadku przeciwwskazań do farmakoterapii dostępne są alternatywne metody, takie jak terapia falą uderzeniową, implanty prącia czy psychoterapia. Kluczowe znaczenie ma otwarta rozmowa z partnerem oraz ewentualne wsparcie psychologiczne, które może znacząco poprawić skuteczność leczenia.
