Do najczęstszych objawów COVID-19 należą gorączka, kaszel, utrata węchu i smaku, zmęczenie oraz bóle mięśni. Mogą wystąpić również bóle gardła, katar, biegunka, nudności oraz trudności w oddychaniu.
W przeciwieństwie do przeziębienia, COVID-19 częściej powoduje utratę węchu i smaku. Gorączka przy COVID-19 może utrzymywać się dłużej niż przy grypie, a kaszel jest zwykle suchy i uporczywy.
Test należy wykonać przy wystąpieniu objawów charakterystycznych dla COVID-19, po kontakcie z osobą zakażoną lub przed planowanymi spotkaniami z osobami z grup ryzyka. W Polsce dostępne są testy antygenowe i PCR w aptekach oraz punktach diagnostycznych.
Molnupirawir jest doustnym lekiem przeciwwirusowym stosowanym w leczeniu COVID-19 o łagodnym do umiarkowanego przebiegu. Standardowe dawkowanie to 800 mg co 12 godzin przez 5 dni, rozpoczynając leczenie w ciągu 5 dni od wystąpienia objawów.
Paxlovid składa się z nirmatrelwiru i ritonawiru. Jest wskazany u pacjentów z grup wysokiego ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19. Przeciwwskazany jest u pacjentów z ciężką niewydolnością nerek lub wątroby oraz przy przyjmowaniu niektórych leków metabolizowanych przez cytochrom P450.
Leczenie przeciwwirusowe jest najskuteczniejsze, gdy zostanie rozpoczęte w ciągu 5 dni od wystąpienia pierwszych objawów COVID-19. Opóźnienie terapii zmniejsza jej skuteczność w zapobieganiu hospitalizacji i powikłaniom.
W przypadku gorączki towarzyszącej COVID-19, skuteczne są preparaty na bazie paracetamolu i ibuprofenu. Paracetamol jest szczególnie zalecany jako pierwsza linia terapii, można go stosować w dawce 500-1000 mg co 6-8 godzin. Ibuprofen również można bezpiecznie używać, jednak zawsze należy przestrzegać zalecanego dawkowania.
Kaszel jest jednym z najczęstszych objawów COVID-19. Na kaszel suchy skuteczne są syropy przeciwkaszlowe z dekstrometorfanem, natomiast przy kaszlu mokrym zalecane są mukolotyki ułatwiające odkrztuszanie. Ból gardła można łagodzić pastylkami z substancjami znieczulającymi lub preparatami do płukania gardła.
Suplementacja może wspierać proces zdrowienia. Szczególnie zalecane są:
Preparaty nawilżające błonę śluzową nosa pomagają w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania bariery ochronnej organizmu.
Maseczki chirurgiczne zapewniają podstawową ochronę przed przenoszeniem wirusa na innych. Maseczki FFP2 oferują wyższą ochronę użytkownika, filtrując co najmniej 94% cząsteczek. W miejscach publicznych obowiązuje noszenie maseczek zgodnie z aktualnymi rozporządzeniami sanitarnymi.
Płyny i żele do dezynfekcji rąk o zawartości minimum 60% alkoholu skutecznie neutralizują wirusa. Rękawiczki jednorazowe zapewniają dodatkową ochronę podczas kontaktu z powierzchniami. Przyłbice i okulary ochronne chronią błony śluzowe oczu. Środki do dezynfekcji powierzchni powinny być stosowane regularnie na często dotykanych przedmiotach.
Prawidłowe używanie maseczek obejmuje:
Maseczki wielorazowe należy prać w temperaturze minimum 60°C.
W Polsce są dostępne szczepionki mRNA firmy Pfizer-BioNTech i Moderna oraz szczepionka wektorowa Johnson & Johnson. Wszystkie te preparaty zostały zatwierdzone przez Europejską Agencję Leków i wykazują wysoką skuteczność w zapobieganiu ciężkiemu przebiegowi COVID-19.
Szczepienie podstawowe obejmuje dwie dawki szczepionek mRNA w odstępie 3-6 tygodni lub jedną dawkę Johnson & Johnson. Dawki przypominające zalecane są po 3-6 miesiącach od pełnego zaszczepienia. Dzieci od 6 miesięcy mogą otrzymać specjalnie dostosowane dawki szczepionek.
Przeciwwskazaniami są ciężkie reakcje alergiczne na składniki szczepionki. Możliwe odczyny to ból w miejscu wstrzyknięcia, zmęczenie czy gorączka. Szczepienia dostępne są w punktach szczepień, przychodniach i aptekach.
Osoba zakażona COVID-19 powinna przebywać w izolacji przez co najmniej 5 dni od wystąpienia objawów lub pozytywnego wyniku testu. Ważne jest oddzielenie od domowników, noszenie maseczki, częste mycie rąk i dezynfekcja powierzchni.
Opiekun powinien nosić maseczkę, unikać bezpośredniego kontaktu i regularnie wietrzyć pomieszczenia. Kontakt z lekarzem konieczny przy pogorszeniu stanu, trudnościach z oddychaniem lub wysokiej gorączce powyżej 39°C.
Long COVID może objawiać się zmęczeniem, problemami koncentracji czy dusznością. Powrót do aktywności fizycznej powinien być stopniowy. Pulsoksymetr pomoże monitorować saturację krwi. W diecie warto uwzględnić produkty bogate w białko i witaminy.
