Zaświadczenie o odbyciu stażu jest dokumentem, na podstawie którego odbywa się rekrutacja dla farmaceutów do pracy w aptekach. Dokument ten należy do „dokumentów kontrolowanych” – jego postać jest ściśle określona. Należy przestrzegać wytycznych ministerialnych przy przygotowywaniu tego typu zaświadczeń, by były one prawomocne. W tym wpisie omawiamy, jak powinno takie zaświadczenie wyglądać.
Podstawy prawne – co powinien wiedzieć każdy technik farmacji
Zacznijmy jednak od kwestii najważniejszych – podstaw prawnych. Zawód farmaceuty należy do zawodów regulowanych, co znaczy, że zasady jego wykonywania są opisane w adekwatnych ustawach i rozporządzeniach. Punktem odniesienia jest tu zawsze Prawo farmaceutyczne – ustawa z dnia 6 września 2001 r.
W odniesieniu do art. 91 ust. 3 tej ustawy, Minister Zdrowia wydał 17 lipca 2002 r. rozporządzenie określające sposób odbywania przez technika farmaceutycznego praktyki w aptece. Dopiero spełnienie wytycznych programowych tam zawartych upoważnia do uzyskania zaświadczenia o ukończeniu stażu.
Realizacja programu stażu
Szkolenia apteczne typu stażowego ukierunkowane są na pogłębianie teoretycznej wiedzy i doskonalenie praktycznych umiejętności związanych z wykonywaniem zawodu. W przypadku techników farmacji obejmuje to:
- sporządzanie leków recepturowych i produktów medycznych oraz galenowych w różnych postaciach i formach przez okres od 8 do 12 miesięcy, z przestrzeganiem zasad kontroli leku recepturowego,
- wydawanie (ekspedycja) preparatów leczniczych i wyrobów medycznych przez okres od 12 do 16 miesięcy, a w szczególności w związku z regułami ich rozmieszczania, przechowywania.
Technik w czasie szkolenia farmaceutycznego w aptece uczy się też, jak stosować nowe techniki informacyjne do ewidencjonowania sporządzanych i ekspediowanych produktów.
Elementem stażu jest też stosowanie w codziennej praktyce powszechnie przyjętych zasad wykonywania zawodu:
- prawnych – zawartych w prawie farmaceutycznym oraz wyznaczanych przez Inspekcję Farmaceutyczną i samorząd zawodowy,
- związanych z gospodarowaniem asortymentem aptecznym – składa się na to: rotacja leków, kontrolowanie terminu ważności, zaopatrywanie apteki w produkty lecznicze i wyroby medyczne,
- etycznych – zebranych w Kodeksie Etyki Aptekarza Rzeczypospolitej Polskiej,
- praktycznych – obejmujących uprawnienia i obowiązki pracowników apteki wykonujących fachowe czynności,
- bezpieczeństwa i higieny pracy oraz regulaminu pracy.
Ponadto okres stażu jest czasem, który należy wykorzystać, by doskonalić umiejętności korzystania z fachowej literatury oraz krytycznego obchodzenia się ze źródłami informacji o produktach leczniczych.
Część tych kompetencji pogłębiają szkolenia farmaceutyczne, organizowane w całej Polsce i dotyczące różnych aspektów pracy za pierwszym stołem.
Rola dziennika stażu
Wszystkie wykonywane przez technika w czasie stażowego szkolenia aptecznego czynności praktyczne powinny być odnotowane, a ich wykonanie poświadczone podpisem opiekuna stażu lub osoby nadzorującej ich wykonanie.
To, jak wygląda taki dziennik, również zostało ustalone w przywołanym rozporządzeniu. Ma on formę książkową z kolejno ponumerowanymi stronami, z których pierwsza stanowi swego rodzaju metryczkę.
Znajdują się na niej:
- imię i nazwisko osoby odbywającej staż farmaceutyczny,
- data wydania i numer dyplomu,
- nazwa apteki, w której staż się rozpoczyna,
- data rozpoczęcia stażu,
- imię i nazwisko opiekuna stażu.
Następnie …
Na dalszych stornach wpisuje się rodzaj wykonywanych zajęć praktycznych z krótkim opisem. Każdy wpis wymaga poświadczenia osoby, która nadzorowała wykonanie danej czynności. Jeśli osobą tą nie jest opiekun stażu, jego podpis również powinien znaleźć się obok podpisu osoby nadzorującej.
W dzienniku należy także odnotować wszelkie przerwy w odbywaniu stażu wraz z datami ich trwania oraz ewentualną zmianę miejsca odbywania stażu – wymaga to oczywiście potwierdzenia podpisem opiekuna.
Jeśli stażysta odbywa inne szkolenia farmaceutyczne czy dedykowane szczegółowym zagadnieniom kursy farmaceutyczne we własnym zakresie lub na plecenie pracodawcy, nie musi ich odnotowywać w dzienniku.
Zaświadczenie o odbyciu stażu
Skrupulatnie uzupełniony dziennik jest podstawą wystawienia zaświadczenia o ukończeniu stażu. Potrzebne jest jeszcze pisemne potwierdzenie przez opiekuna tego, że program został zrealizowany w całości – to w sytuacji, kiedy kierownik apteki nie jest opiekunem stażu.
Samo zaświadczenie wydaje kierownik apteki, w której technik farmacji zakończył realizację ustawowego programu praktyk. Jeśli więc staż zaczynał się w innej aptece niż ta, w której się kończył, po zaświadczenie trzeba się będzie zgłosić do kierownika tej drugiej placówki.
Jak wygląda zaświadczenie o odbyciu stażu?
Treść takiego zaświadczenia jest odgórnie ustalona. Jego wzór jest załącznikiem nr 2 do wspominanego już rozporządzenia. Należy przestrzegać tego, by zaświadczenie miało taką właśnie formę pod rygorem nieważności.
Zatem: w lewym górnym rogu powinna zaleźć się pieczęć apteki, której kierownik wydaje zaświadczenie, a poniżej – numer ewidencyjny wydawanego zaświadczenia. Po prawej stronie z kolei – miejscowość i data.
Dokument tytułowany jest w nagłówku jako „Zaświadczenie”.
Inne dokumenty
Treść zaświadczenia potwierdza odbycie stażu i wskazuje w miejscach do uzupełnienia:
- imię i nazwisko technika odbywającego staż,
- dane dyplomu, którym się dana osoba legitymuje (numer, nazwa i siedziba szkoły, w której został uzyskany),
- dane apteki, w której odbywał się staż (nazwa i siedziba),
- okres odbywania stażu (daty od … do …),
- jeśli staż odbywał się w więcej niż jednej aptece, należy wpisać wszystkie, w których trwał staż wraz z nazwami, siedzibami i datami.
Pod tymi informacjami, po prawej stornie kierownik apteki umieszcza swój podpis i pieczątkę.
Rozporządzenie nie określa, czy zaświadczenie powinno mieć formę wydruku czy może być odręcznie uzupełnione. Jego format sprawia jednak, że obecnie standardem są zaświadczenia uzupełniane komputerowo i drukowane z naniesionymi później tylko pieczęciami i podpisem.
Z zaświadczeniem do pracy
Staż farmaceutyczny, inaczej niż komercyjne szkolenia apteczne, jest ustawowo regulowany. Podobnie zaświadczenie o jego ukończeniu – ma ustaloną, niezmienną postać i taką formę musi przybierać.
Każda rekrutacja dla farmaceutów za podstawę przyjmuje posiadanie przez aplikanta takiego zaświadczenia, które daje mu prawo podjęcia samodzielnej pracy w aptece – żadne kursy farmaceutyczne nie zastąpią tego dokumentu.